Museu Nacional d'Art de Catalunya

Spośród wielu muzeów, które znajdziecie w dzielnicy Montjuic, tego koniecznie nie możecie ominąć. Mimo, że ostrzegano mnie, aby mieć w zanadrzu co najmniej parę godzin na zwiedzanie Museu Nacional d’Art de Catalunya, musiałam pod koniec przyśpieszyć zwiedzanie, aby zdążyć przed jego zamknięciem. W rzeczywistości zwiedzanie różnych wystaw muzeum z należytą dokładnością zajęło mi prawie trzy godziny.

Muzeum zlokalizowane jest na szczycie majestatycznych schodów prowadzących z Plaza de España na szczyt wzgórza Montjuic i znajduje się w środku gotyckiego budynku z XIX wieku, który wraz z małymi wodospadami sam wygląda jak z obrazka. W środku jest jednak jeszcze bardziej interesująco, bo ma tu swój dom ogromna kolekcja dzieł sztuki od czasów romańskich do współczesnych. Bilety nie są tanie (12 euro), ale cena jest uzasadniona rozmiarem kolekcji. Jednak jak wiele innych muzeów w Barcelonie, w pierwszą niedzielę każdego miesiąca wejście jest darmowe (choć w niedzielę i święta godziny otwarcia są ograniczone jedynie do czterech, od 10 do 14).

Najbardziej wyróżniająca się część muzeum poświęcona jest freskom datowanym na XI i XII wiek, które pochodzą z romańskich kościołów rozmieszczonych w najodleglejszych dolinach katalońskich Pirenei. W tym przypadku część dzieł pochodzi z kościołów San Climente i Santa Maria w Taüll, które możecie zobaczyć na powyższych zdjęciach. Choć możemy uważać sztukę romańską za zbyt surową jak na współczesne gusta, konieczne jest umiejscowienie ich w oryginalnym kontekście: była to jedyna forma wyjaśniania tajemnic religii katolickiej dla niepiśmiennej ludności epoki średniowiecza, więc musiała być ona jednocześnie imponująca i symboliczna.

W każdym razie, jest się pod wrażeniem, gdy zda się sobie sprawę, że dzieła te przetrwały tysiąclecia, a przeniesienie ich, pomimo początkowych narzekań, prawdopodobnie ocaliło je od znacznie gorszego losu. Na początku XX wieku, gdy większość z nich została zakupiona przez MNAC i przywieziona do Barcelony, aby zapobiec wykupieniu ich przez obcokrajowców i wywiezieniu za granicę, co miało miało miejsce w kilku wcześniejszych przypadkach. Dzieła zostały przeniesione z oryginalnej lokalizacji i przetransportowane do Barcelony używając włoskiej techniki strappo. Odtworzenie naturalnego środowiska i utrzymanie fresków w dobrym stanie okazało się tak ogromnym sukcesem, że prawie zapomina się, że jest to nowoczesne muzeum i odnosi się wrażenie, że jest się samotnym podróżnikiem w ciemnym, odosobnionym kościele w sercu Pirenejów.

Osobiście uważam tę część muzeum za fascynującą, prawdziwy skarb, prawdopodobnie jedyny taki na świecie tego typu. Z tego powodu polecam nie śpieszyć się podczas zwiedzania, aby docenić go w całości (kolekcje składają się nie tylko z fresków, ale także rzeźb i malowideł na drewnie).

Po drugiej stronie od części romańskiej znajdziecie gotycką, której główna część składa się z fascynujących nastaw coraz większych rozmiarów i szczegółów. Po podziwianiu malowideł ściennych przedstawiających podbicie Majorki, zobaczycie spektakujarną serię drewnianych nastaw. Większość z nich skupione są na postaci Maryi z Nazaretu, ale lokalni święci (San Vicenç, Santa Eulalia, San Jeroni, Sant Antoni Abat) też są przestawiani. Na pewno zauważycie jak styl malarski staje się coraz bardziej żywy i realistyczny wraz z wpływem malarzy flamandzkich na kulturę Hiszpanii.

Część gotycka w końcu ustępuje sztuce renesansu, którą możemy doceniać głównie dzięki obrazom z dwóch prywatnych kolekcji, które zostały przekazane na rzecz muzeum (Cambo Bequest i kolekcja Thyssen-Bornemisza). Bezcelowe byłoby sugerowanie, aby skupić się na konkretnych dziełach, przy tak szerokim wachlarzu arcydzieł zarówno hiszpańskich (Velazquez, El Greco, Zurbaran), jak i zagranicznych malarzy (Tiziano, Tintoretto, Canaletto, Rubens), które są wystawione. Prawdopodobnie znajdziecie także dzieła mniej znanych artystów, które uznacie za równie fascynujące.

Kolejne piętro poświęcone jest sztuce nowoczesnej i współczesnej. Niestety musiałam przejść przez nie dość pośpiesznie, ale nie uniemożliwiło mi to rozważania kilku z wystawionych cudów. W ostatniej części zobaczycie obrazy różnych twórców, takich jak Dalí i Picasso, a także dzieła artystów z Katalonii, jak Joaquin Mir, Santiago Rusiñol i Ramon Casas, które warto docenić. Jeszcze jedno dzieło zasługuje na wzmiankę: The Battle of Tetuan, które namalował Maria Fortuny, a którego ze względu na imponujący rozmiar (300 x 972 cm) nie mogłam uwiecznić na pojedynczej fotografii.

Dla tych, co mogą być zainteresowani, wybrałam moją pierwszą 20, ułożoną w kolejności, w jakiej pojawiają się w poniższej galerii.

1. Pintures de Sant Climent de Taull (1123)
2. Pintures de Santa Maria de Taull (1123)
3. Absis d'Estaon (segle XII)
4. Pintures de Sant Esteve d'Andorra
5. Baldaquì de Tost (1220)
6. Absis d'Engolasters (1160)
7. Mestre de la conquesta de Mallorca, Pintures murals de la conquesta de Mallorca (1285-90)
8. Giovanni da Fiesole (Fra Angelico), Mare de Deu de la Humilitat, 1433-35
9. Lluìs Dalmau, Mare de Deu dels Consellers (1443-45)
10. Annibale Carracci, Francesco Albani, Apostols al voltant del sepulcre buit (1604-1605)
11. Giovanni Antonio Canal (Canaletto), Retorn d'«ll Bucintoro» el dia de l'Ascensiò (1745-50)
12. Joaquim Mir, La catedral dels pobres (1898)
13. Bernat Despuig, Retable de sant Miquel i sant Pere (1432-33)
14. Domenikos Theotokopoulos (El Greco), Crist amb la Creu (1590-95)
15. Giandomenico Tiepolo, El xarlatà (1756)
16. Mestre de la Seu d'Urgell, Teles de les portes de l'orgue (1495-98)
17. Salvador Dalì, Retrat del meu pare (1925)
18. Ramon Casas, Toros (Cavalls morts) (1886)
19. Peter Paulus Rubens, Sant Roc com a patrò de la pesta (1623)
20. Francisco de Zurbaràn, Immaculada Concepciò (1632)