Bułgarska Ljutenitsa

Pomysł na przepis

Kiedy byłam w Bułgarii, zastanawiałam się czego warto spróbować. Słyszałam, że mają tam bardzo dobre smarowidło do kanapek, które ma również inne zastosowania, a które nazywa się Ljutenitsa.

Po kupieniu pierwszego słoika w bułgarskim sklepie, nie mogłam się od niego uwolnić. Wszystkie trzy byłyśmy nim zachwycone. Wyjadałyśmy je nawet łyżką prosto ze słoika, takie było smaczne. Próbowałyśmy również innego rodzaju Ljutenitsy, który też był dobry. Różnił się tylko konsystencją. W sklepie był duży wybór różnych rodzajów Ljutenitsy. Ceny wahały się od 1 do 2, 5 lewa, zależało to od wielkości słoika. Postanowiłyśmy, że po powrocie do domu, spróbujemy same zrobić ten przysmak. Przepis nie jest skomplikowany, a smak jest po prostu rewelacyjny.

Źródło

Czym dokładnie jest Ljutenitsa?

Przed przyrządzeniem tego dania w domu (pomimo tego, że nie jest to tak właściwe danie), musiałam dowiedzieć się czym dokładnie jest to co jem. Oczywiście, niektóre składniki wyczułam od razu, ale nie wszystkie.

Składniki możesz z łatwością znaleźć w Bułgarii, ale jest to również dość znany i popularny przepis na Bałkanach. Nie zdawałam sobie sprawy, że rok wcześniej próbowałam podobnego przetworu - Ajvaru. Z tych samych składników możemy też przyrządzić Pindjur.

Wychodzi na to, że te dwa smarowidła (Ljutenitsa i Ajvar) są bardzo do siebie podobne, różnią się tylko ilością produktów i proporcjami, prawdopodobnie można zrobić coś pomiędzy Ljutenitsą i Ajvarem. Myślę, że nie powinno stanowić to problemu, bo czy ktoś tak na prawdę wyczuje różnicę? Wątpię. Myślę, że tylko ktoś pochodzący z Bałkanów, wyczułby różnicę. Ale mniejsza o to, najważniejsze, żeby spróbować.

Podobno Ljutenitse najlepiej przyrządzić w piecu, ale nie znaczy to, że nie można zrobić go w piekarniku.

Przyznaję, że znalezienie przepisu nie było łatwe, ponieważ nie mogłam znaleźć dwóch, które byłyby do siebie podobne, co było dosyć irytujące dla kogoś, kto nigdy nie przygotowywał tego dania. Generalnie, nie mam problemu z improwizacją w kuchni, co więcej myślę że nawet dość dobrze gotuję. Kiedy jednak robię coś po raz pierwszy, nie odbiegam od przepisu, aby najpierw poznać właściwy smak. Potem próbuję i analizuję potrawę i ewentualnie dopiero wtedy modyfikuję i dopracowuję przepis.

Ważne informacje

Należy pamiętać o tym, że Ljutenitsa powinna być trochę słodka i gęsta. Nie próbuj więc uzyskać gładkiego sosu i nie przejmuj się kawałkami warzyw.

Jak wspominałam, bazowałam na paru różnych przepisach, w których zmodyfikowałam proporcje. Nie chciałam zrobić zbyt dużej ilości smarowidła, ponieważ nie miałabym go gdzie przechowywać. Przygotowałam więc dwa słoiki, każdy po 200 gram (jeśli dobrze pamiętam).

Składniki:

• 4 słodkie czerwone papryki. Wybrałam duże papryki, 3 normalne i 1 słodką z wydłużonym czubkiem, która jest słodsza i ma inny kształt;
• 1 bakłażan. Powinien być średniej wielkości, musisz wziąć pod uwagę również inne warzywa. Bakłażan nie może zdominować smaku, inaczej wyjdzie nam inna potrawa;
• 1 duża marchew;
• 1 papryczka chilli. Zdecydowałam się wybrać małą, ponieważ nie przepadam za ostrym jedzeniem;
• 2 pomidory. Uważam, że w Polsce najlepsze są pomidory malinowe, ale w Wielkiej Brytanii takich nie ma, więc możesz kupić po prostu dwa zwykłe pomidory;
• 1/2 cebuli;
• 1 główka czosnku;
• 125 ml koncentratu pomidorowego. Możesz użyć passaty pomidorowej, ale szczerze, myślę, że nic nie zastąpi naszego koncentratu pomidorowego;
• 1/2 łyżeczki cukru;
• trochę słodkiej papryki w proszku. Nie więcej niż pół łyżeczki;
• trochę suszonej papryki w proszku. Nie więcej niż pół łyżeczki;
• 2 łyżki oliwy z oliwek;
• *opcjonalnie: sól, fenkuł, kumin. Ja użyłam mieszanki bułgarskich przypraw, ale nie jest ona łatwo dostępna.

Sposób przygotowania:

1. Po pierwsze, pomidory należy sparzyć gorącą wodą, najlepiej wrzącą, będzie wtedy łatwiej obrać je ze skórki. Najlepsze będą pomidory, które są już dojrzałe. Pokrój je w kostkę - nie za dużą, nie za małą. Następnie ugotuj. W zależności od ilości pomidorów może to zająć około 15-20 minut. Zdejmij je z ognia, by mogły ostygnąć. W międzyczasie, nagrzej piekarnik do 200ºC.
2. Na blaszce rozłóż papier do pieczenia. Jeśli go nie masz, możesz użyć folii aluminiowej. Chodzi o to, że później tak będzie łatwiej ściągnąć warzywa z blaszki. Odłóż blaszkę, usuń nasiona ze słodkich papryk i przekrój je wzdłuż. Obierz i pokrój marchewkę.



3. Jeśli chodzi o czosnek i cebulę, są dwie metody. Możesz upiec je z innymi warzywami na blaszce, albo drobno je pokroić, dodać trochę oliwy z oliwek i podsmażyć je na osobnej patelni, po czym dodać je do warzyw. Myślę, że to strata czasu i więcej naczyń do mycia. Sugeruję, umyć wszystkie warzywa, wymienione w spisie składników (oprócz pomidorów), wysuszyć je, obrać i upiec w piekarniku. Powinny być w piekarniku około 20-25 minut. Uważaj, żeby nie przesadzić z ilością czosnku i cebuli. Pilnuj piekarnika i jeśli chcesz przewracaj warzywa podczas pieczenia by równomiernie się upiekły.
4. Teraz trzeba będzie wyjąć warzywa z pieca. Ten krok był dla mnie nowością. Należy włożyć papryki do ciasnego woreczka (może to być coś innego niż woreczek). Bakłażana może być bardziej upieczony, więc łatwiej go rozgnieść. Odstaw warzywa na 10 minut.
5. Po 10 minutach, wyjmij papryki z woreczka, teraz, dzięki parze, będzie Ci łatwiej je obrać. Nie można jeść ich ze skórką! Przepołów bakłażana, uważaj aby nie oparzyć się gorącą wodą, którą ma w środku. Skórka powinna łatwo schodzić.
6. Kiedy obierzesz warzywa ze skórki, masz dwie opcje. Możesz je po prostu pokroić na małe kawałki albo upiec je by uzyskać gładki sos. Moim zdaniem smak jest lepszy, kiedy w sosie można wyczuć kawałki warzyw.
7. Następnym krokiem jest podgrzanie na patelni oliwy z oliwek, dodanie warzyw, pomidorów i koncentratu i podsmażenie wszystkiego przez około 15 minut, od czasu do czasu mieszająć.
8. Teraz następuje moment, w którym najlepiej dodać wszystkie przyprawy. Możesz dodać cukier, aby zbilansować smaki i resztę przypraw według uznania.
9. Zdejmij patelnię z ognia i przełóż sos do słoika, zamknij go i postaw do góry nogami.

Porady:

Przygotowanie wszystkiego zajmuje około godziny. Zależy od tego jak szybko pracujesz i jak wydajny jest Twój piekarnik. Pamiętaj, że gdy warzywa pieczą się w piekarniku, możesz robić coś w międzyczasie. Dla mnie, najtrudniejszym krokiem było obranie papryk ze skórki, ponieważ były ciągle gorące, ale nie można poczekać, aż wystygną, ponieważ wtedy skórka nie będzie łatwo odchodziła. Pamiętaj, że musisz obrać wszystkie warzywa.

Nie używaj blendera. Pokrój wszystkie warzywa ręcznie, a smak będzie lepszy.

Ljutenitse możesz dodać np. do sałatki, ale na pewno lepiej smakuje na kanapce. Zwróć uwagę na kosystencję, Ljutenitsa nie może być ani za gęsta ani też rzadka.



Jak podawać Ljutenitse:

Ljutenitse można jeść łyżeczką prosto ze słoika. Ja polecam jeść ją ze świeżym chlebem. Jako że sama robię chleb, postaram się napisać Wam przepis, bo nie jest to zbyt trudne. Możesz jeść ją też z mięsem lub wykorzystać jako sos do makaronu czy ryżu. Opcji jest naprawdę dużo.

Ja i mój partner uwielbiamy Ljutenitse. Ma słodki, ale jednocześnie nieco ostrawy smak przez papryczkę chilli. Konsystencja jest gęsta, można w niej wyczuć warzywa, co jest bardzo ciekawe. Myślę, że przepis jest warty spróbowania.

Nie znalazłam jeszcze Ljutenitsy tutaj w Anglii, ale wiem że w Polsce mamy Ajvary (prawdopodobnie znajdziesz go w Lidlu lub w Carrefourze)

Bardzo polecam ten przepis, zamach i smak jest nieziemski.

---

Galeria zdjęć