Uzbeckie wesela

Jak wyglądają uzbeckie wesela?

Uwielbiam wesela, a zwłaszcza te uzbeckie! W latach 2014-2017 byłam chyba na około dwudziestu ślubach w Uzbekistanie! W tym wpisie opiszę, jak wygląda typowe uzbeckie wesele i tradycje z nim związane. Moje doświadczenia pochodzą ze ślubów krewnych, przyjaciół i dawnych współpracowników.

Pochodzę z Uzbekistanu, ale dorastałam w Stanach Zjednoczonych, więc kiedy w 2014 r. przeprowadziłam się z powrotem do Uzbekistanu, byłam bardzo podekscytowana tematem ślubów. Nie mogłam się doczekać jedzenia, zwyczajów, tradycji i wszystkiego, co dzieje się na uzbeckich weselach. Z tej okazji przeprowadzane są rytuały religijne, tradycyjne obrzędy, a ostatnio Uzbecy zaczęli włączać również zachodnie zwyczaje do tej ceremonii. Miałam okazję doświadczyć ekstrawaganckich ślubów w stolicy, jak i prostych uroczystości na wsi. Każde było na swój sposób wspaniałe.

Jako że Uzbekistan jest krajem w większości muzułmańskim, wielu ludzi zakłada, że na weselach obowiązuje segregacja płci, albo że małżeństwa są aranżowane, a państwo młodzi nigdy nie mieli okazji się spotkać itd. Chociaż pewien odsetek małżeństw wciąż jest aranżowany, większość z nich to małżeństwa z miłości. Zazwyczaj chłopak i dziewczyna poznają się przez rodzinę lub przyjaciół, a potem to do nich należy decyzja czy wezmą ślub, czy nie. Decyzję zazwyczaj podejmuje się na drugiej albo trzeciej randce, podczas której podawane jest ciasto, jest też pierścionek i inne prezenty od pana młodego. Młodzi nie chodzą na wiele randek, żeby zobaczyć, czy do siebie pasują - ich los rozstrzyga się w trakcie tych kilku spotkań. Często kobiety mają od 19 do 25 lat, a mężczyźni od 22 do 28. Kobiety w wieku ponad 25 lat są uważane za stare panny, co jest postrzegane negatywnie. Słyszałam to wyrażenie wiele razy w odniesieniu do dziewczyn, które jeszcze nie wyszły za mąż i uważam, że jest to bardzo krzywdzące i wredne w stosunku do nich. Nigdy nie słyszałam, żeby ktoś używał podobnego sformułowania, mówiąc o starszych mężczyznach, którzy nie są żonaci. Niestety świadczy to o istnieniu podwójnych standardów dla mężczyzn i kobiet w społeczeństwie uzbeckim.

Śluby są niezwykle ważne dla Uzbeków, podobnie jak indywidualność i niezależność są istotne dla Amerykanów i ludzi z Zachodu. Chociaż wyjście za mąż jest ważne, spotykanie się przed ślubem nie jest dobrze postrzegane w kulturze uzbeckiej. Jednak nie powstrzymuje to młodych ludzi od chodzenia na randki. Podobnie jak w kulturze zachodniej, zauważyłam, że wiele osób zawiera bliskie znajomości z osobami płci przeciwnej i jest w związkach w okresie gimnazjum, liceum oraz na studiach. Jednak młode pary próbują być bardziej dyskretne, jeśli chodzi o życie miłosne prawdopodobnie z powodu obaw, że rodzice tego nie zaakceptują albo inni będą plotkować o ich zakazanym związku. Na Zachodzie rodzice zazwyczaj wiedzą, że ich dziecko ma chłopaka czy dziewczynę, ale to rzadkość w rodzinie uzbeckiej, gdzie zabrania się dzieciom chodzenia na randki. Dziewczyny zazwyczaj dostają surowsze reprymendy niż chłopaki. Ten podwójny standard z pewnością jest obecny w uzbeckiej kulturze randkowania.

Jest wiele niepisanych i oczywistych reguł, których trzeba przestrzegać będąc w związku, inaczej można mieć problemy. Na przykład dziewictwo to istotna sprawa dla panny młodej. Oczekuje się, że dziewczyna będzie dziewicą przed ślubem, z tego powodu wiele uzbeckich dziewczyn nie nawiązuje żadnych relacji seksualnych przed ślubem. Ale z tego co wiem, jest wiele dziewczyn, które odbyły stosunek płciowy przed ślubem i są zmuszane do rekonstrukcji błony dziewiczej w tajemnicy, aby udowodnić przyszłemu mężowi i rodzinie, że są dziewicami. Nowożeńcy powinni skonsumować związek na białym prześcieradle i powinna pojawić się krew. Jeśli uważacie, że to brzmi okropnie, nie jesteście jedyni, uważam, że jest to odrażające. To przestarzały zwyczaj, który nie powinien mieć miejsca. Moim zdaniem powinno się edukować ludzi, którzy zachęcają do takich zwyczajów. Szczególnie dlatego, że błona dziewicza może zostać przerwana w inny sposób, na przykład podczas jazdy konno, skakania ze skał itd. Miejmy nadzieję, że ta praktyka wkrótce zniknie, a uzbeccy mężczyźni skupią się na ważniejszych rzeczach zamiast obsesji na punkcie tego jednego aspektu. Słyszałam, że małżeństwa się rozpadały, ponieważ dziewczyna nie krwawiła podczas nocy poślubnej i uważam, że to bardzo niepokojące. Dziewictwo powinno być sprawą pomiędzy kobietą a jej mężem, po co mieszać w to rodziny?! Muszę wspomnieć, że ten zwyczaj nie jest praktykowany przez wszystkich, są ludzie, którzy nienawidzą tej przestarzałej praktyki i nie biorą w niej udziału. Początkowo nie planowałam umieszczać tego fragmentu o uzbeckich weselach, ale chcę mówić, jak jest naprawdę i opisać moje pełne doświadczenie, więc postanowiłam o tym napisać. W każdym razie, przejdźmy do czegoś pozytywnego...

Jeśli małżeństwo jest tak ważne, wyobrażacie sobie pewnie, jak istotna jest rodzina dla przeciętnego Uzbeka. Na weselach spotyka się cała rodzina i właśnie to uwielbiam najbardziej. Posiadam dalszą rodzinę w Uzbekistanie, więc miło jest zobaczyć ludzi, których nie widziałam od lat. Jestem też podekscytowana, kiedy mogę poznać kogoś nowego! Wszyscy są w odświętnym i wesołym nastroju, więc miło jest czuć pozytywne wibracje z każdej strony!

Wesela są zazwyczaj organizowane z przepychem. Wiele rodzin oszczędza latami, aby móc wyprawić dzieciom ślub marzeń. Zwłaszcza kiedy mają tylko jednego syna, wtedy można się spodziewać, że rodzina pójdzie na całość. Byłam też na kilku weselach na wsi i chociaż rodziny nie były tak dobrze sytuowane, wciąż starały się wyprawić największe wesele, jakie tylko mogły. Pożyczają pieniądze od innych członków rodziny albo biorą pożyczki w banku, aby to zrobić. Niesamowite do czego posuną się ludzie, aby mieć wymarzony ślub. Dla niektórych to pewnie absurd. Myślę, że w tym wypadku są dwa podejścia: wydajesz dużo, bo ślub zdarza się tylko raz w życiu, albo uważasz, że bez sensu jest wydawać tyle pieniędzy na jedną noc, o której i tak wszyscy zapomną. W poprzednich latach wesela wyprawiało się w domu pana młodego, jednak zwyczaje we współczesnym Uzbekistanie uległy zmianom. Liczba domowych wesel zmniejszyła się, a coraz więcej rodzin wyprawia je w miejscach specjalnie do tego przeznaczonych.

Jak możecie się domyślić, branża ślubna w tym środkowoazjatyckim kraju jest wyjątkowo silna. Jest tu wiele sal weselnych (niektóre są duże i luksusowe, a inne małe i zwyczajne, jest też coś pomiędzy). Jeśli chodzi o dekoracje, zauważyłam, że we wszystkich salach zasada jest podobna. Wejście do sali jest zazwyczaj pięknie udekorowane, a szczególną uwagę poświęca się miejscu, gdzie siedzą państwo młodzi, które musi być wystrzałowe i wyróżniać się na tle innych stołów.

Jest tam też przestrzeń do zdjęć, która robi furorę, zwłaszcza wśród młodszych gości. Przyjaciele i rodzina robią sobie zdjęcia przed ogromnym zdjęciem nowożeńców, a potem dodają je na Instagrama i Facebooka z odpowiednim hashtagiem. Jak nie ma zdjęć, to tak jakby tej imprezy w ogóle nie było, co nie?! To dość zachodni zwyczaj, podobny do tego, co obecnie dzieje się na weselach na całym świecie.

Rozrywkę zapewniają prowadzący i prowadząca, zazwyczaj sławni dziennikarze albo aktorzy. Pojawia się też 3 do 5 uzbeckich piosenkarzy, którzy śpiewają około 5 piosenek, niestety skandaliczne jest to, że zazwyczaj śpiewają z playbacku. Jednak współcześnie kilku sławnych piosenkarzy próbuje śpiewać na żywo podczas wesel. To jest absurdalne, bo rodziny płacą wiele pieniędzy, aby artyści pojawili się na wydarzeniu. Koszty wynajęcia piosenkarzy wahają się od 300 do 2000 dolarów. Najdziwniejsze jest to, że przeciętna pensja w Uzbekistanie wynosi około 200 dolarów. Mam nadzieję, że te dane przedstawią Wam obraz sytuacji.

W przeciwieństwie do Stanów Zjednoczonych (gdzie to panna młoda odpowiada za większość wydatków ślubnych), nie wiem jak wygląda sytuacja w Europie i innych częściach świata, ale w Uzbekistanie to zazwyczaj pan młody i jego rodzina płacą za wszystkie koszty związane z weselem. Wchodzi w to jedzenie, rozrywka, fotograf, kamerzysta, suknia ślubna itd. Wiecie o co chodzi, wszystko co związane ze ślubem jest odpowiedzialnością pana młodego! Pewnie myślicie sobie, że panna młoda ma szczęście! Cóż, panna młoda też ma swoje wydatki. Jest odpowiedzialna za zakup wszystkich mebli. Rodzina pana młodego daje młodym zakwaterowanie i może być to albo mieszkanie, albo kilka pokoi w domu rodzinnym. To drugie jest bardzo popularne. Jak w wielu wschodnich kulturach, normalne jest, żeby para młoda mieszkała z rodzicami i rodziną pana młodego. Rodzice starzeją się w domu, a od syna i synowej oczekuje się, że będą się nimi opiekować dopóki rodzice nie odejdą. Umeblowanie należy więc do wydatków rodziny panny młodej, w jego skład wchodzi łóżko, szafki nocne, szafa, klimatyzacja itd. Wiecie, o co chodzi! Otrzymują praktycznie pustą przestrzeń, a rodzina panny młodej musi ją zapełnić wszystkim, co potrzebne, od zasłon i pościeli po szczoteczki do zębów.

Teraz opowiem Wam co po kolei dzieje się w dniu ślubu. Chcę też podzielić się z Wami moimi przeżyciami na weselach i dlaczego tak bardzo je lubię i uważam, że są ciekawe!

Rano w dniu ślubu ojciec panny młodej zaprasza mężczyzn z obu stron rodziny do sali weselnej. Ci mężczyźni to nie tylko członkowie rodziny, ale też współpracownicy, przyjaciele, koledzy z klasy, pracodawcy itd. Jest ich od 200 do 400. Zostają powitani narodowym daniem Uzbekistanu - płowem (pilawem). Ojciec, jego bliscy przyjaciele i rodzina zazwyczaj stoją przy wejściu i witają gości, a goście wchodzą do restauracji i nakładają sobie płow. To narodowe danie jest bardzo ciężkie i kaloryczne, więc zawsze mnie dziwi, jak ci mężczyźni mogą to zjeść tak wcześnie (5-7 rano).

Z kolei panna i pan młody zaczynają przygotowania każdy w swoim domu. Panna młoda zazwyczaj idzie do profesjonalnego makijażysty ślubnego i doświadczonego fryzjera, co może być dość drogie. W Taszkencie, stolicy kraju, ceny wahają się od 50 do 200 dolarów. Na Zachodzie taka cena jest normą, albo nawet okazją, ale musicie pamiętać o tym, że Uzbekistan jest krajem rozwijającym się, a jego PKB nie wynosi tyle co w Stanach albo innym kraju pierwszego świata. Dlatego ta cena jest dość wysoka dla przeciętnego Uzbeka, ale wielu i tak decyduje się ją zapłacić. Chodzi o przeświadczenie, że to jedyny taki dzień w życiu.

Pan młody wysyła kamerzystę i fotografa do domu panny młodej, aby nagrać jej przygotowania z rodziną i przyjaciółmi. Niektóre bogatsze rodziny same wynajmują fotografów, aby nie być zależnym od pana młodego. Obie strony mają robione sesje fotograficzne w swoich domach. Potem pan młody podjeżdża do domu panny młodej ze swoimi przyjaciółmi w 5-10 luksusowych wypożyczonych samochodach (takich jak Mercedes, Rolls Royce, Maybach itd. ). W domu panny młodej pan młody i drużbowie jedzą wystawny posiłek, zazwyczaj złożony z płowu i innych dań. Może być wtedy podawany alkohol, ale ani pan młody, ani jego towarzysze nie piją (oczywiście, są wyjątki), zazwyczaj zostawia się to na wieczorne świętowanie. Do tego, ani pan młody, ani panna młoda nie mogą pić alkoholu w dniu ślubu.

Podczas gdy pan młody i przyjaciele jedzą, panna młoda ma sesję zdjęciową z rodziną i przyjaciółmi w pokoju obok. Po godzinie państwo młodzi widzą się po raz pierwszy tego dnia i robi im się jeszcze więcej zdjęć i filmów. Jednocześnie na dziedzińcu domu grupa muzyków uzbeckich gra na tradycyjnych instrumentach.

Po tym jak mini sesja zdjęciowa się skończy, para młoda wolno wychodzi z domu do samochodu i ta część może wzbudzać emocje w rodzinie panny młodej. Panna młoda żegna się z rodziną i przytula mężczyzn z rodziny. Wzruszające jest patrzeć, jak nawet najtwardsi macho się łamią. Powodem, dla którego panna młoda płacze podczas pożegnania jest to, że opuszcza swój dom, wszystkie wspomnienia z dzieciństwa i ludzi, z którymi żyła od urodzenia. Myślę, że ta tradycja, jeżeli możemy tak to nazwać, zaczęła się dawno temu, kiedy zamężne kobiety nie mogły widzieć się ani rozmawiać z rodziną przez wiele miesięcy. Jednak obecnie, dzięki zaawansowanej technologii i rozwojowi świata, zamężne kobiety mogą utrzymywać kontakt z rodziną i odwiedzać ją, kiedy tylko chcą, niemniej uważam, że to wciąż emocjonujący moment z oczywistych powodów.

Jak już panna młoda pożegna się z członkami rodziny (to tylko tradycja, zobaczy ich znowu podczas wieczornej celebracji), państwo młodzi i przyjaciele wsiadają do luksusowych samochodów i udają się do egzotycznego ogrodu albo ekstrawaganckiej posiadłości, aby założyć sobie pierścionki i aby urzędnik ogłosił ich mężem i żoną, oraz w celu zrobienia kolejnych zdjęć!

To wydarzenie jest przeznaczone głównie dla młodszego pokolenia, więc uczestniczą w nim zwykle bliscy przyjaciele, kuzyni, rodzeństwo itd. Z uwagi na to, że wielu Uzbeków to muzułmanie, odbywa się też ceremonia nikah czyli religijny rytuał małżeński, podczas którego państwo młodzi potwierdzają swoją wolną wolę i zgadzają się na małżeństwo. Ta kameralna ceremonia zazwyczaj ma miejsce w osobnym pokoju z imamem (duchownym muzułmańskim), starszym i świadkami każdego z państwa młodych. Nikah może odbyć się dzień lub tydzień przed ślubem, albo w tym samym dniu, to zależy od rodziny.

Ceremonia weselna zazwyczaj zaczyna się około godziny 18-19. Ważna informacja: Uzbeckie wesele nigdy nie rozpoczyna się punktualnie, tego nauczyłam się na podstawie wielu ceremonii, na których byłam gościem! Czasami to goście się spóźniają, a czasami to państwo młodzi nadal mają sesję zdjęciową, więc wesele jest opóźnione, a goście tylko siedzą i czekają. Pamiętam, że byłam na weselu, które zaczęło się o 20:30! To szaleństwo!

Wesela dostarczają Uzbekom wiele rozrywki i zabawy. Dla niektórych, zwłaszcza tych mieszkających na wsi, jest to jedyne źródło rozrywki. Mogą wtedy się wystroić, tańczyć, jeść, rozmawiać, a czasami poznać potencjalnych partnerów albo potencjalną synową/zięcia! Znam kobietę, która znalazła żonę dla swojego syna na weselu. Obserwowała tę dziewczynę całą noc, zrobiła rozeznanie wśród znajomych znajomych, poszła do jej domu i poprosiła o jej rękę w imieniu syna. Z tego co wiem, teraz są szczęśliwym małżeństwem i mają uroczą córkę! Miło jest usłyszeć takie szczęśliwe historie. Dowodzi to, że aranżowanie małżeństw może naprawdę działać!

Moje ulubione części uzbeckiego wesela

Pięć rzeczy, które najbardziej lubię w uzbeckich weselach:

1. Rozrywka: Zazwyczaj na początku wesela tradycyjni tancerze prezentują swoje umiejętności, aby rozgrzać parkiet i gości. Tańce mogą być też zachodnie i arabskie. Uwielbiam patrzeć, jak z gracją poruszają się po parkiecie. Ich stroje również są wspaniałe. Muzyka to kolejna część rozrywki, którą po prostu uwielbiam! Nie jestem fanką śpiewania z playbacku, ale zapomina się o tym, kiedy jest się zbyt zajętym tańcem i dobrą zabawą.



2. Jedzenie: Niezależnie od tego, czy jest to wystawne wesele w najlepszej sali w Taszkencie, czy skromny ślub na wsi, można się spodziewać pysznego jedzenia! Stoły są przygotowane na 8-16 osób, a wszystkich gości jest około 300-400. Na każdym stole znajduje się mnóstwo jedzenia, takiego jak sałatki, ryby, wędliny, sery, owoce, orzechy itd. Poza tym są jeszcze 2-3 dania, na przykład zupa i danie mięsne. Na końcu serwowany jest deser, zazwyczaj są to lody w kulkach albo kawałek tortu. Nawiasem mówiąc, obsługa na weselach jest znakomita! Kelnerzy ciągle uzupełniają Wam napój. Alkohol również jest podawany, ale to mężczyźni piją prawie wszystko. Jako że jestem kobietą, nigdy nie piłam na weselu, ponieważ jest to brak szacunku i zdecydowanie nie jest normą.







3. Stroje: Uzbeckie wesela są szansą, aby iść na całego, jeśli chodzi o strój. Nie ma możliwości bycia zbyt dobrze ubranym. Pamiętam, że na pierwszym weselu na którym byłam, sama zrobiłam makijaż i fryzurę, założyłam prostą szyfonową sukienkę z ASOS. Czułam się bardzo zwyczajnie obok wszystkich odświętnie wystrojonych kobiet! Kobiety chodzą do salonów fryzjerskich i robią sobie wyszukane upięcia. Ich makijaż jest wykonany perfekcyjnie. To niesamowite! Bez wątpienia, więcej się malowałam, żyjąc w Uzbekistanie niż w całym moim dotychczasowym życiu. Uzbeckie kobiety uważają, że warto o siebie dbać i inwestować w swój wygląd. To robi wrażenie widzieć te silne, ciężko pracujące kobiety, które mają dwójkę lub trójkę dzieci i nadal wyglądają oszałamiająco!





Kilka sukni, które miałam na weselach!

4. Tradycje i zwyczaje: Potrafię zrozumieć dlaczego niektórych irytują tradycje i nimi gardzą. Jednak ja uwielbiam niektóre z uzbeckich tradycji weselnych (z pewnością nie wszystkie, jak ta godna pożałowania, o której wspomniałam wcześniej)! To sprawia, że wesele wyróżnia się na tle innych takich uroczystości na całym świecie i miło jest widzieć, że rodziny pielęgnują te zwyczaje. Na przykład, kiedy państwo młodzi wchodzą do sali weselnej, gra się specjalną piosenkę, aby ich powitać i to jest naprawdę piękny moment. Inna tradycja jest taka, że panna młoda wita teścia i teściową oraz resztę gości trzema ukłonami!
5. Ostatnia, ale nie mniej ważna rzecz, taniec: To chyba najlepsza część wieczoru! Nic nie może się równać z szaleństwem na parkiecie z najlepszymi przyjaciółmi. Nie trzeba być nietrzeźwym, aby zaszaleć! Parkiet jest bardzo zatłoczony, a wszyscy dobrze się bawią.

Uzbeckie wesele jest też podobne do zachodniego w tym, że również tańczy się walca (wolny taniec), wznosi się toasty i odbywa się ceremonia krojenia tortu. Nowsze elementy to pomysły druhen i drużbów, rzucanie bukietem, tańce flash mob i filmiki z historią miłosną (krótkie wideo pokazujące, jak para się poznała albo zdjęcia z eleganckich sesji zdjęciowych).

Podsumowując, uzbeckie wesele jest bez wątpienia niesamowitym doświadczeniem! Wiele osób ma własną opinię na temat niektórych części ceremonii, ale myślę, że ogółem głównym celem tego pięknego wieczoru jest świętowanie zawarcia związku małżeńskiego i połączenie rodzin. Właśnie to sprawia mi największą radość podczas tej okazji.

---

Galeria zdjęć