European Voluntary Service - doświadczenie zmieniające życie

Zastanawialiście się kiedyś nad wyjazdem za granicę na trochę dłużej? Może macie już za sobą przygodę z wymianą studencką w ramach programu Erasmus plus, ale nadal (oczywiście!) ciągnie was gdzieś jeszcze? Gdzieś gdzie jeszcze nigdy nie byliście, albo do miasta, które odwiedziliście na chwilę i od razu się w nim zakochaliście?

Jednym z wiodących i najbardziej efektywnych programów Unii Europejskiej skierowanych dla młodych osób jest program Erasmus plus. W jego ramach można wyjechać zarówno na studia, jak i na praktyki do wybranej instytucji za granicą (łącznie na maksymalnie 12 miesięcy na każdym stopniu studiów). W przypadku, gdy macie już za sobą wymianę studencką, jeżeli nie jesteście jeszcze studentami,  albo nigdy nimi nie planujecie być, dobrym wyborem może okazać się EVS, czyli European Volountary Service. Jest to chyba najmniej znany projekt programu Erasmus choć istnieje już od 20 lat! Jeżeli byliście na studenckim Erasmusie i myślicie, że był to najlepszy czas w waszym życiu, spróbujcie EVS!

Do kogo skierowany jest European Voluntary Service?

W przeciwieństwie do wymiany studenckiej oraz praktyk zawodowych w ramach programu Erasmus plus na European Volountary Service możesz pojechać niezależnie od tego, czy studiujesz czy nie. Nie musisz mieć tez ukończonej szkoły wyższej czy nawet liceum. Specyficzne kwalifikacje mogą być twoim atutem i pomóc ci w dostaniu się na wymarzony program, ale nie są one konieczne do udziału w EVS. Co więcej nie musisz mówić w języku kraju, do którego się wybierasz. Oczywiście musisz znać chociaż w stopniu komunikatywny język, którym będziesz mógł/mogła porozumieć się z innymi. Najczęściej jest to angielski, ale jeżeli nie władasz tym językiem, a znasz inny – nie zniechęcaj się. Być może twój hiszpański/polski/rosyjski/jakikolwiek język, który znasz, okaże się nawet bardziej przydatny.

Jedynym warunkiem, żeby wyjechać na European Volountary Service, jest wiek: musisz mieć między siedemnaście a trzydzieści lat.

Na European Volountary Service możesz wyjechać bez względu na twój status ekonomiczny, społeczny, przekonania religijne itd.

Gdzie można robić European Volountary Service?

European Volountary Service możecie zrealizować

1. w krajach członkowskich Unii Europejskiej, a więc Austrii, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, na Cyprze, w Czechach, Danii, Niemczech, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, na Węgrach, w Irlandii, Włoszech, na Łotwie, Litwie, w Luxemburgu, na Malcie, w Holandii, Polsce, Portugalii, Rumunii, Szwecji, Słowacji, Słowenii, Hiszpanii, a także na ten moment w Wielkiej Brytanii
2. w krajach europejskich niebędących członkami wspólnoty: na Islandii, w Lichtenstein, Macedonii, Norwegii oraz Turcji
3. w krajach partnerskich w Europie i poza nią: w Albanii, Bośni i Hercegowinie, Kosowie, Czarnogórze, Serbii, Armenii, Azerbejdżanie, Gruzji, Mołdawii, na Białorusi i Ukrainie, w Algierii, Egipcie, Izraelu, Jordanie, Libanie, Libii, Maroku, Palestynie, Syrii, Tunezji oraz Rosji 
4. od czasu do czasu pojawiają się także oferty z krajów Ameryki Południowej, ale jest to raczej rzadkość.

Jak długo?

W zależności od programu tak zwany wolontariat długoterminowy może trwać od dwóch do dwunastu miesięcy.

Rodzaje programów

Główną ideą EVS jest pomoc innym, podczas której możemy doświadczyć kontaktu z odmienną kultura, językiem. Nabywamy podczas niego także doświadczenie zarówno profesjonalne, jak i, przede wszystkim, tak zwane soft skills, czyli umiejętności miękkie. Wybierając swój program warto pamiętać nie tylko o tym, co lubimy robić, ale także o tym, jaki chcemy mieć wpływ na społeczeństwo. Czas EVS można wykorzystać na samorozwój, ale warto też wybrać taki program, który pozwoli nam rozwinąć swoje profesjonalne umiejętności. Do wyboru mamy następujące dziedziny:

1. Kultura
2. Sport
3. Pomoc społeczna starszym, niepełnosprawnym i imigrantom
4. Mobilność międzynarodowa
5. Sztuka
6. Media i komunikacja
7. Ochrona środowiska i edukacja z zakresu ekologii
8. Rozwój obszarów wiejskich  

Oczywiście niektóre programy mogą w sobie łączyć dwie lub więcej wymienionych dziedzin. 

Kwestia finansowa, czyli jak żyć będąc wolontariuszem/wolontariuszką na pełnym etacie

European Volountary Service to jedyny program w 100% fundowany przez Komisję Europejską. Oznacza to, że wyjeżdżając na EVS nie ponosisz żadnych kosztów (oczywiście poza tymi, które decydujesz się wydać na dodatkowe atrakcje). Program pokrywa całkowity koszt twojego biletu (włącznie z bagażem) do kraju, w którym będziesz odbywać wolontariat, oraz bilet powrotny na zakończenie EVS. Otrzymujesz także ubezpieczenie zdrowotne, które jest ważne nawet przez trzy miesiące po twoim powrocie do kraju. Zakwaterowanie zapewniane jest przez organizację przyjmującą – to właśnie ona znajduje mieszkanie oraz dba o wszystkie opłaty, wliczając w to czynsz oraz rachunki. W zależności od programu wyżywienie jest zapewnione, albo otrzymuje się pieniądze na jedzenie. Dodatkowo otrzymuje się niewielkie kieszonkowe na drobne przyjemności. Jeżeli istnieje taka potrzeba zapewniony jest także transport w miejscu zamieszkania. Suma pieniędzy, którą się otrzymuje w przeciwieństwie do wymiany studenckiej zależy nie tylko od kraju, do którego się wyjeżdża, ale także miejscowości. W moim przypadku starcza ona na wszystkie potrzebne rzeczy i drobne przyjemności.

Obowiązki

Obowiązki wolontariusza ustalane są przy porozumieniu między wolontariuszem a organizacją przyjmującą. Wolontariusz nie może pracować więcej niż czterdzieści godzin tygodniowo, pięć dni w tygodniu z dwudniową przerwą. Na każdy miesiąc pracy przypadają dwa dni urlopu ciągłego. Wolontariusz jest także zobowiązany do udziału w trzech treningach: przed wyjazdem (before departure), który organizowany jest przez instytucje wysyłającą, zaraz po przyjeździe (on arrival) oraz mniej więcej w połowie trwania wolontariatu (middle-term). Szkolenia podczas pobytu zagranicą odbywają się zazwyczaj w innym mieście niż miejsce zamieszkania. Całość kosztów treningu pokrywa program.

Jak wygląda proces rekrutacji? Czy łatwo się dostać? Kilka słów o Last Minute Calls

Aby dostać się na European Volountary Service należy znaleźć organizację wysyłającą w swoim kraju. Aby to zrobić można skorzystać z listy organizacji wysyłających i skontaktować się z wybraną przez siebie instytucja, albo poszukać ogłoszeń (najczęściej zamieszczanych na stronach na Facebooku) proponujących rekrutacje na gotowy i zatwierdzony projekt.

Instytucja wysyłająca może zaproponować rozmowę kwalifikacyjną lub wysłać nas na dalszy etap rekrutacji na podstawie naszego listu motywacyjnego i CV. Kolejna rozmowa rekrutacyjna będzie już przeprowadzona przez pracowników instytucji koordynującej, którzy przekierują nas następnie na rozmowę z pracownikami instytucji przyjmującej.

Jeżeli jedna organizacja pełni rolę instytucji koordynującej i przyjmującej, proces ten oczywiście będzie krótszy. Niektóre organizacje oprócz CV i listu motywacyjnego proszą także o wypełnienie formularza kwalifikacyjnego, w którym odpowiadamy na przykład na pytania czy jesteśmy bardziej introwertykami czy ekstrawertykami, domatorami czy „party animals” itd. Pamiętaj, żeby nie kłamać odpowiadając na te pytania – nigdy nie wiadomo, czego oczekują od nas rekrutujący, ponadto należy pamiętać, że wolontariat będzie trwał minimum 2 miesiące a maksimum cały rok – dobrze więc znaleźć się w miejscu, gdzie będziemy czuć się dobrze i będziemy mogli być sobą, a nie udawać kogoś innego.

Warto pamiętać o tym, że na niektóre programy aplikuje naprawdę dużo osób, konkurencja może być więc ogromna. Decydującym czynnikiem nie jest jednak doświadczenie jakie posiadamy, ale to, w jaki sposób zaprezentujemy się na rozmowie kwalifikacyjnej. Przykładowo moja powaga podczas rozmowy kwalifikacyjnej początkowo wydała się rekruterom moją wadą, ale końcowo była decydującym czynnikiem, który zapewnił mi miejsce w programie, który właśnie odbywam.

Warto skorzystać z tak zwanych Last Minute Calls, które można znaleźć na stronach Facebooka. Zdarza się, że w ostatniej chwili ktoś zrezygnuje z udziału w programie i organizacja poszukuje nowego uczestnika. Jeżeli jesteś więc elastyczny i gotowy na przeprowadzkę do innego kraju w ciągu tygodnia bądź dwóch spróbuj aplikować na taki program! Szansa dostania się znacznie wzrasta!

Po rozmowach kwalifikacyjnych w niedługim czasie powinniśmy otrzymać maila od jednej z organizacji o tym, czy zostaliśmy przyjęci do programu czy też nie.  

Na co należy zwrócić uwagę podczas wyboru program

Przede wszystkim pamiętajcie, żeby wybrać program, który wydaje się odpowiedni do waszych upodobań. Nie musi być idealny, być może w waszej umowie pojawią się częściowo nowe zadania, których nigdy wcześniej nie próbowaliście. Nie róbcie sobie jednak świadomie krzywdy. Jeżeli nie lubicie dzieci nie wybierajcie programu, w którym będziecie musieli pracować cały czas w przedszkolu, nawet jeżeli jest to oferta z waszego ulubionego lub wymarzonego miasta, czy kraju. Wolontariat, wbrew pozorom, to nie darmowe wakacje za granicą, warto wiec wybrać taki program, w którym będziemy czuć się spełnieni, a nie zmuszać się do robienia czegoś, czego bardzo nie lubimy.

Sprawdźcie, czy w mieście lub wsi, w której odbywa się program znajdziecie interesujące miejsca, w których moglibyście spędzać wolny czas. Jeżeli nie lubicie górskich wspinaczek, unikajcie miejscowości, w których „jedyną’ atrakcją jest chodzenie po góra, i w których brak publicznego transportu. Jeżeli nie lubicie zgiełku miasta starajcie się znaleźć taki program, który oddali was od miejskich aglomeracji. Zastanówcie się przez chwilę w jakich miejscach lubicie bywać, jakie rzeczy lubicie robić.

W jakim miejscu chcecie spędzić następne dwa, trzy, cztery, dwanaście miesięcy?  

Nastawcie się na szok kulturowy i zmiany. Proces adaptacji kulturowej jest jednym z wielu personalnych wyzwań, z jakimi zmierzycie się podczas pobytu na wolontariacie. Owiany złą sławą szok kulturowy, który następuje po zachwycie nową kulturą, nie jest taki straszny jak się wydaje, ale występuje niemal zawsze, jeżeli zamieszkamy w innym kraju.  Bądźcie więc przygotowani na zmiany – w sposobie powitań, w stylu i godzinach jedzenia, a nawet na to, że to co w waszym kraju wydaje się całkiem normalne, w nowym będzie postrzegane jako dziwactwo, i na odwrót: kultura miejscowych może być naprawdę zaskakująca. Szok kulturowy nie dotyczy wyłącznie osób udających się do państw z zupełnie odmienną kulturą i religią. Wbrew pozorom Europa jest bardzo zróżnicowana kulturowo. Nawet narody, które wydają się nam bardzo podobne do naszego, mogą się różnić w znacznym stopniu od tego, co znamy z własnego kraju.

Oczywiście musicie też pamiętać, że mieszkanie w obcym kraju znacznie różni się od wakacji.  Możemy być na przykład zachwyceni włoską pizzą i pięknymi zabytkami Rzymu, i myśleć, że Włochy to państwo wprost idealne dla nas, jednak po zamieszkaniu w Italii, może okazać się, że niektóre różnice kulturowe w życiu codziennym są dla nas nie do przeskoczenia. W tym przypadku warto pamiętać, że adaptacja kulturowa to nie tylko przyjmowanie tradycji i obyczajów innego kraju, ale także pielęgnowanie elementów własnej tożsamości. 

Ostatni etap procesu adaptacji kulturowej, zwany dopasowaniem, następuje średnio po około dwóch miesiącach, dlatego według mnie warto wybrać się na EVS, który trwa nieco dłużej (z mojego doświadczenia zdradzę jednak, że cały rok wydaje się zbyt krótki).

Youth Pass

Youth Pass to dokument, który wypełniacie sami, opisując doświadczenia i umiejętności, które zdobyliście podczas waszego wolontariatu. Youth Pass otrzymuje każdy, kto ukończył program, ale to od was zależy jaka będzie jego treść (oczywiście potwierdzona przez koordynatorów projektu). Na wypełnienie Youth Pass warto poświęcić nieco więcej czasu, nie odkładać tego na ostatni moment, czy też do czasu aż wrócicie do swojego kraju.

Strony, na których warto szukać ofert

Baza projektów EVS

EVS vacancy, Facebook 

EVS Okno na świat, Facebook

Mówi się, że European Volountary Service to „doświadczenie zmieniające życie”. W moim przekonaniu rzeczywiście tak jest, nie tylko dlatego, że zdobywa się nowe umiejętności, poznaje nowych ludzi i odkrywa nieznany wcześniej kraj, ale przede wszystkim dlatego, że podczas wolontariatu zmienia się perspektywa – na wiele rzeczy zaczyna się patrzeć zupełnie inaczej.

Ostatnią rzeczą, jaką mogę poradzić jest – sprawdźcie to na własnej skórze! Nie będziecie żałować.

Jeżeli chcesz być na bieżąco z moimi podróżami, obserwuj mnie na Instagramie!

Jeżeli chcesz poczytać więcej moich tekstów, sprawdź mój profil na Erasmusu.com, a także odwiedź mojego bloga Artinsuitcases!

Galeria zdjęć