Komunikacja w Lizbonie część 2 - bilety

Dobrze, wiemy już mniej więcej jakie są środki transportu w Lizbonie, dla przypomnienia w skład komunikacji miejskiej wchodzą: autobysy, tramwaje, metro, windy (chodzi o windy na punkty widokowe, a nie takie hotelowe dla jasności), promy oraz kolej podmiejską.

Moja pierwsza rada policz do dziesięciu i się zrelaksuj może to na początku będzie wyglądało jak jakiś kod z matrixa, ale naprawde tak nie jest. Jak podejdziesz do tego z rezerwą to uwierz mi, będziesz doskonale wiedzieć jakich biletów potrzebujesz i jak korzystać z komunikacji. Ok to zaczynamy (aha jeśli wolisz od razu przejść do podsumowania, to znajduje się ono na samym końcu, wybrałam rzeczy, które według mnie są najważniejsze. Chociaż lepiej jak przeczytasz całość, będzie Ci łatwiej).

Jeśli jednak zbłądzisz, nie bój się pytać portugalczycy chętnie udzielają rad i nieważne, że nie mówią po angielsku (od czego są gesty i mapy). Dla Nas starszy pan specjalnie wysiadł z autobusy by wskazać drogę do oceanarium, można? MOŻNA!

Gdzie kupić bilet?

Na stacji metra

Wysiadasz na lotnisku, albo na dworcu i pierwsza twoją myślą jest gdzie ja mam kupić bilet?! W przypadku opisanej sytuacji wyjście jest calkiem proste należy udać się do stacji metra gdzie znajdują się maszyny z biletami. Poniżej zdjęcie ze stacji przy lotnisku. I uwierzcie mi na słowo, to jest tylko wierzchołek góry lodowej jeśli chodzi jak czasami te kolejki bywają duże. W razie jakichkolwiek niejasności po lewej stronie na rogu jak skręcimy jest informacja turystyczna i kasy (tak, tak tutaj też można kupić klasycznie bilet przez okienko), mówiąc szczerze w przypadku kiedy zaczynamy podróż na lotnisku polecam podejść do okienka, tam nie ma w ogóle kolejki. Jakie bilety można kupić w automatach na stacjach metra, mianowicie normalny (nie ma pojedynczych biletów ulgowych) bilet w jedną stronę na metro (ale to ten sam bilet, który możemy użyć na pozostałe środki transportu), oprócz tego bilet dobowy oraz bilet, który doładowujemy wedle naszych potrzeb (zapping).

http://tiny.pl/gjqrf

Na dworcach kolejowych

Na dworcach znajdują sie podobne maszyny jak na stacjach metra jednakże mają one kolor zielony. Niestety w tych autoatach nie mamy wszystkich opcji do wyboru, tutaj można doładować kartę, kupić miesięczny bilet na pociąg. Oczywiście jeśli wybieramy się do Sintry można tutaj nabyć bilet pojedynczy do tego miasteczka, ja jednak polecam również skorzystac z funkcji doładowania, co wyjaśnię w opisie podróży do Sintry. Pozwala to trochę zaoszczędzić. Oczywiście bilet na pociąg możemy też nabyć w sposób najbardziej przyziemny, czyli udając się do kasy.

http://tiny.pl/gjqrb

W mieście

Tak naprawdę bilet można zakupić praktycznie wszędzie, w mieście przy dużych skrzyżowaniach rzucą nam się w oczy żółte, (bo jakżeby inaczej) toporne maszyny gdzie można nabyć bilet. Jeśli jednak takich nie widzimy, to również zakupu biletu można dokonać na poczcie (aczkolwiek nie we wszystkich punktach). Tutaj rónież jesteśmy w stanie zakupić bilet wedle naszych potrzeb, czyli od biletu jednorazowego do karty z możliwością doładowania.

Punkty MOB

Znajdują się w najczęściej uczęszczanych miejscach takich jak Santa Justa, właściwie na dole obok windy, w pobliżu dworców (bo na dworcu są też autoamty, ale zarezerwowane do kupna biletów na pociąg), na placu Praca de Figueira (dla mnie chyba najbardziej strategiczny punkt jeśli chodzi o wyprawy), niekiedy w kioskach. W punktach MOB można kupić wszystkie rodzaje biletów.

Tutaj mamy kiosk przy Cais de Sodre http://tiny.pl/gjqr6

Przy odprawie

Mam na mysli odprawę promową, czekając na prom czy barkę można kupić bilet pojedynczy na rejs lub ponownie dołądować/ kupic bilet (zapping)

Kierowca

Na całe moje szczęście portugalscy kierowcy przywrócili mi wiare w ich pracę, w Szczecinie można nabyć bilet u kierowcy tylko po godzinie 18:00... W Lizbonie kierowca autobusu, tramwaju, windy sprzeda Ci bilet o każdej porze dnia i nocy, nie zaszkodzi być dla niego uprzejmym, to zawsze lepiej działa. U kierowcy możemy kupić bilet jednorazowy. Pamiętaj, że musisz wejść pierwszymi drzwiami, tylko ta reguła obowiązuje. Niestety bilety zwykle są trochę droższe od tych, które możemy nabyć w automatach, zatem, osobiście radzę zaopatrzyć się w maszynach, jak to móią grosz do grosza, chociaż powinnam raczej powiedzieć cent do centa.

Za ile?

Odwieczne pytanie, czyli ile taka przyjemność (czyli odpoczynek dla naszych nóg, czasami pleców jeśli podróżujemy z plecakiem) nas będzie kosztować. Niestety wszystko drożeje i od roku 2017 bilety poszły w górę, na chwilę obecną ceny prezentują się w sposób następujący:

Bilety jednorazowe (jeden przejazd)

• bilet jednorazowy na autobus, koszt = 1,85 euro
• bilet jednorazowy na tramwaj, koszt = 1,90 euro
• bilet tam i spowrotem na windę Santa Justa, koszt = 5,15 euro
• bilet na jeden przejazd metrem, koszt 1,45 euro (posiadając kartę Viva Viagem lub 7 Colinas)

Bilety całodobowe (24h) (posiadając kartę Viva Viagem lub 7 Colinas)

• bilet obejmujący autobusy, tramwaje, windy, metro, koszt = 6,15 euro
• bilet obejmujący autobusy, tramwaje, windy, metro oraz promy, koszt = 9,15 euro
• bilet obejmujący autobusy, tramwaje, windy, metro, pociągi podmiejskie, koszt = 10,15 euro

Karta Zapping

• doładowanie za kwoty =  3 euro, 5euro, 10 euro, 15euro, 20euro, 25euro, 30euro, 35euro, 40euro plus koszt karty)

Jakie są bilety?

Bilety w Lizbonie dzielą się na trzy rodzaje, bilety jednorazowe zakupione u kierowcy, czyli zwykły kawałek paragonu, który jest wydawany jako podstawa naszego transportu i należy go mieć przy sobie przez całą podróż danym środkiem transportu. Bilety typu karta Viva Viagem lub 7 Colinas, które są kartami wielokrotnego użytku a ich ważność jest na cały rok, to karty magnetyczne, z grubszej tektury, które nie tak łatwo popsuć. Należy pamiętać by ich nie wyrzucić przypadkiem. Te karty się doładowuje w maszynach. Bilety miesięczne, które są plastikowymi biletami, wielkości karty bankomatowej z naszymi danymi.

Karta Viva Viagem i karta 7 Colinas

http://tiny.pl/gjqc7

Już na początku pisałam o tym, że w niektórych miejscach można doładować bilety, aby jednak móc to zrobic należy posiadac jedną z dwóch kart, może to byc zielona karta Viva Viagem lub niebieska 7 Colinas, których koszt jednorazowy to 0,50 centów. Mają one wiele możliwości, które postaram się w przejrzysty sposób opisać. Na wstepie zaznaczę, że według mnie, nie ma co się bawić w bilety jednorazowe, bo to strata naszych pieniędzy, jesli nie jesteśmy pewni co będziemy robić to lepiej załadować kartę mniejszą kwotą, ale mieć karte a nie pojedyncze bilety kupowane u kierowcy. Obie wymienione karty obejmują całą komunikację miejską w Lizbonie, można na nich poruszac się po mieście korzystając z metra, autobusów, wind, tramwajów. Można skorzystać z przeprawy promowej lub pojechać pociągiem podmiejskim do Sintry, wszystko w zasięgu reki gdy posiadamy ten bilet. Przed użyciem musimy wybrać opcję jaką chcemy i to robimy poprzez maszyny biletowe. Jedna podtawowa uwaga, to nie działa jak kobieca torebka i nie da sie do niej wrzucić wszystkeigo, jeśli zdecydujemy się zakupić bilet dobowy, a za godzine dostaniemy olśnienia, że właściwie lepsza była opcja zapping, to nie jest tak, że wyróna nam sie różnica w cenach bietu i możemy korzystac jak z zappingu. Musimy odczekać 24 godziny. Karty przynależą do jednego posiadacza, czyli nie można na jednej karcie mieć dwoch biletów dla dwóch osób, każdy musi mieć swój. No dobra jesli lubimy ryzyko to można w metrze odbić bilet wejść przez bramkę i przekazać koledze (da się to zrobić), ale kwoty za brak biletu są tak ogromne, że to mija się z celem. Posiadając karte ceny za przejazd jednorazowy ulegają obniżeniu, w przypadku autobusu zapłacimy mniej o 0,40 centów, korzystając z tramwaju nasza oszczędność wynosi 1,45 euro (czyli właściwie zyskujemy 2 bilet), jesli chodzi o windy oszczędzamy 2, 25 euro. Cena jest jednolita i wynosi 1,45. Cena biletów dobowych została podana wcześniej, bielty dobowe można mieć tylko kiedy mamy karte więc nie będę się powtarzać. O zappingu powiem za chwile (najlepsze zostawiam na koniec).

Rodzaje biletów

Pewnie czytasz i sobie myślisz, o co wąłściwie chodzi, jakie bilety, jakie karty, są między nimi drobne bilety, o których warto pamiętać.

Bilet jednorazowy

Jeśli zakupiliśmy go u kierowcy kosztuje nas od 1,85 euro w autobusie aż do 5,15 euro, które zapłacimy za windę Santa Justa. Bilet ten ma swoją ważność od momentu zakupu u kierowcy, do momenty wyjścia ze środka transportu, z którego korzystamy i wyrzuceniu biletu do kosza!

Jeśli jednak korzystamy z opcji biletu jednorazowego na naszej karcie (bez różnicy czy to 7 Colinas czy Karta Viva Viagem) cena spada do 1,45 euro. Poza tym zyskujemy czas. Co to znaczy? Bilet jest ważny całą godzinę (60 minut) od momentu skasowania. Mój znajomy zapytał mnie czy chodzi o to, że mogę podróżować od stacji początkowej do końcowej i to daje ta opcja. Absolutnie nie, możemy zmieniać środki transportu. Możemy skasować nasz bilet w autobusie linie 708 dojechać do Martim Moniz przespacerować się i wsiąść w tramwaj 12 na Praca de Figueira. Można przesiadać się dowolną ilość razy, bylebyśmy zmieścili się w czasie jednej godziny - a naprawdę się da jeśli wiemy co chcemy zobaczyć. Jedna uwaga, jeśli chodzi o metro, możemy skasować bilet wysiaść i skorzystać z kolejnej linii o ile nie musimy przekraczać bramek. jesli to zrobimy bilet jest jakby nieważny, pobierze nam kolejny bilet. Między metrem a metrem musi być inny środek transportu. Na kasownikach, na których odbijamy bilet musi zaświecić się zielone świetełko wtedy wiemy, że bilet jest ważny, jest też tam napisane ile pozostało nam czasu lub, o ktorej skasowaliśmy. Jesli pojawi się czerwone musimy kupić bilet u kierowcy (i mylisz się, jesli myślisz, że tego nie zobaczy, mam wrażenie, że mają oczy wokół głowy)

Bilet całodobowy na Carris (autobusy, tramwaje, windy) i metro

Cena zakupu tego biletu kosztuje  6,15 euro i kupujemy go za pośrednictwem naszych kart. Posiadając tę kartę możemy dowolnie zmieniać środki transportu i nie ogranicza nas czas, znaczy mamy całą dobę na korzystanie z tego biletu. To dobre rozwiązanie dla osób, które są w Lizbonie tylko jeden dzień, dlatego, że oszczędzają czas na przemieszczaniu się i mogą zobaczyć więcej.

Bilet całodobowy na Carris (autobusy, windy, tramwaje) i metro oraz promy

Cena tego biletu wynosi odpowiednio więcej, ze wzgledu na możliwość podróżowania promem (ale tylko Casilhas), koszt to 9,15 eurro. Zasady działania są takie same jak w przypadku opisanego wyżej, bilet zapewnia nam niezliczona ilość przejazdów i przesiadek przez całą dobę, później bilet traci swoją ważność.

Bilet całodobowy na Carris (autobusy, windy, tramwaje) i metro oraz pociągi podmiejskie wszystkie cztery linie

Bilet calodobowy umożliwia nam podróżowanie do Azambnuja, e Sado, Cascais oraz do Sintry. Koszt tego biletu to 10,15 euro ale warto go nabyć jesli chcemy wybrać się na wycieczkę na plażę (Cascais) lub do Sintry

Zapping

Według mnie najlepsza opcja i ja z niej korzystałam, przy dobrym zaplanowaniu tego co chcemy zobaczyć możemy wydać nie więcej niż 10 euro a korzystać z biletu trzy dni. Po piersze tą opcję możemy wybrać podczas doładowywania naszej karty. Jak napisałam wyżej doładowanie za minimalną kwotę wynosi 3 euro natomiast nie można doładowac za więcej niż za 40 euro. Oprócz wymienionych już wcześniej opcji czyli podróż autobusem, metrem, tramwajem, windą, promem, pociągiem dochodzi jeszcze tak zwane MTS czyli metro sul do tejo. Jaka jest różnica między zappingiem a pojedynczym biletem? Cena ponownie maleje. Za naszą podróż zapłącimy tylko 1,30, to naprawde ekstra opcja biorąc pod uwage cene biletu przy zakupie u kierowcy. 

To co mamy na karcie w opcji zapping jest nam pobierane za każdym razem jeśli wykonujemy jakąś akcję. Wskakując do tramwaju mamy godzinę na podróżowanie, możemy się przesiąść w autobus albo skorzystać z windy, aczkolwiek nie możemy przesiąść się na metro. I odwrotnie korzystając z metra możemy podróżować w obrębie metra, chcąc się przesiaść w inny środek transportu zostanie nam pobrana kolejna opłata, w tym wypadku nie mamy ograniczenia czasowego, ale raczej wiele czasu nam to nie zajmie.

Zipping daje nam szanse taniej podróży do Sintry (początek naszej drogi zaczniemy na dworcu Rossio) albo wybranie się do Cascais (tutaj dworzec Cais do Sodre), można też połaczyć obie te podróże, pojechac do Sintry, następnie udac się busem do Capo de Roca, znó złapać busik, przejść się po Cascais i wrócić pociągiem (męczące, ale uważam, że ta opcja daje nam największe możliwości zobaczenia jak najwięcej i jest najtańsza, i ja z niej korzystałam). Cena biletu wynosi 1,85 euro w jedną stronę. Ogólnie bilet jest ważny 2 godziny jednak jeśli chcemy się przesiąćć na inną linię kolejową możemy zrobić to w czasie maksymanie do półtora godziny. Bezwzględnie trzeba odbić bilet poraz kolejny. Konduktorzy w pociągach sprawdzają bilety.

Chcąc skorzystać z Metro Sul do Tejo (MTS) wyniesie nas to 0,85 centów, bilet jest ważny godzinę.

Zniżki

Jeśli jedziemy na studia do Lizbony to najlepiej jest zakupić bilet miesięczny, bo wychodzi najtaniej, no i nie ma w Lizbonie czegoś takiego jak zniżka na bilet jednorazowy (z resztą wcale mnie to nie dziwi, bo już opcje z kartami, dają ogromną ilość profitów). Jesli przyjeżdzamy z małym dzieckiem do 4 roku zycia, to podrózuje on z nami na naszym bilecie.

Podsumowanie

Wcale nie było to takie skomplikowane prawda? Komunikacja w Lizbonie (Porto również) działa fantastycznie, ciesz się z możliwości jakie daje Tobie miasto jeśli chodzi o różnorodność wyboru co do preferowanego środka transportu.

1. Z mojego doświadczenia wynika, że najbardziej opłacalne jest kupienie jednej z dwóch kart Viva Viagem lub 7 Collinas (koszt dodatkowy 0,50 euro). Opcja, która pozwala korzystać z komunikacji w sposób najbardziej optymalny to zipping (doładowujesz według włąsnych potrzeb, koszt za przejazd tramwajem, autobusem, metre to 1,30 euro. Koszt przejazdu pociągiem do Sintry lub Cascais 1.85. Taniej nie będzie.
2. Korzystając z kart, masz 1 godzinę, na poruszanie się komunikacją miejską.
3. Nie ma czegoś takiego jak bilet 48 godzinny lub 72 godzinny. Jeśli taka opcja Cię interesuje musisz zakupić dwa bilety 24 godzinne (przemyś zakup typu zipping).
4. Kasowniki to żółte, elektroniczne urządzenia, do których przykłada się bilet. Kolor zielony oznacza, że wszystko ok, czerwony odmowę dostępu. Jeśli jesteś pewien, że na karcie są środki spróbuj raz jeszcze lub przetrzyj kartę, zwykle są bardzo czujne. Na kasowniku pokazuje się ile czasu Ci zostało i ilość środków na koncie.
5. Kartę można kupić i doładować na stacjach metra. Poza tym można doładować: w miejscach  z napisem MOB, w żółtych, dużych biletomatach w mieście, w miejscach z opcją sprzedaży payshop niektóre kawiarnie i sklepy, przy windach oraz przy miejscach, w których cumują barki.
6. Dużym punktem, zajezdnią jest Cais do Sodre stąd odjeżdżają autobusy, tramwaje i metro, ale też pociągi w strone Cascais.
7. Na niektóych dworcach na przykłąd na Rossio, aby w ogóle wejść na peron należy wcześniej skasować swój bilet, inaczej nie da się przejść przez bramkę. Ochroniarze są niedaleko.
8. Bilet zakupiony u kierowcy jest ważny tylko na czas podróży oraz jego cena jest znacznie wyższa.
9. Nie ma zniżek i ulg na bilety jednorazowe.
10. Wchodzi się tylko i wyłącznie pierwszymi drzwiami (autobusy, tramwaje - z wyjątkiem linii 15). Nie pchaj się, ludzie ustawiają się w kolejce, jesli zabraknie dla Ciebie miejsca za chwile podjedzie kolejny autobus lub tramwaj.
11. Koniecznie zdecyduj się na przejażdżkę tramwajem numer 28, jego trasa biegnie przez wiele miejsc, wartych odwiedzenia (pamiętaj, bilet jest ważny godzinę, możesz wysiąść i wsiąśc do kolejnego tramwaju).
12. W przypadku tramwajów i autobusów należy pamiętac, że nie zatrzymują się one na wszystkich przystankach. Czekając na interesujący nas pojazd należy wyciągnąć ręke aby kierowca widział, że chceby wsiąść (częstro ludzie wyciągają ręke z biletem). Chcąc wysiąśc należy wcisnać przycisk.
13. W autobusach jest klimatyzacja, coraz częściej też internet.
14. Kary za brak bilety są uzależnione od ceny normalnego biletu i stanowią jej 100 ale nawet aż 150 razy wartości, czyli w przypadku autobusu może to być 185 euro najmniej. Kontrole zdarzają się często.
15. Metro kursuje od godziny 06.30 do 01:00, w metrze można przewozić ile się chce bagaży.
16. W autobusach i tramwajach pasażer może mieć tylko bagaż podręczny.
17. Bądź uprzejmy dla kierowcy i ustepuj miejsca tym którzy tego potrzebują.
18. W razie wątpliwości skorzystaj ze strony http://carris.transporteslisboa.pt/en/home/, to strona zajmująca się autobusami, tramwajami i windami. Znajdziesz tu rozkłady jazdy, ceny biletów, mapy danych linii.
19. Jeśli nie wiesz gdzie chcesz jechac skorzystaj z http://carris.transporteslisboa.pt/en/routes/ dostępny jest tam symulator podróży.
20. W razie wątpliwości co do tego jaką linie metra wybrać i jak funkcjonuje lizbońskie metro odsyłam do strony http://www.metrolisboa.pt/eng/.
21. Kiedy chcesz się wybrać na jedno lub wielodniową wycieczkę i skorzystać z pociągów podmiejskich, o szczegółach podróżowania dowies się ze strony https://www.cp.pt/passageiros/en/
22. Uważaj na kieszonkowców, szczególnie w popularnych liniach tramwajowych.
23. Ciesz się czystością środków transportu, nie brudź ich.

Galeria zdjęć