Komunikacja w Lizbonie

Nie wiem czemu, ale to jak funkcjonuje miasto jest dla mnie zawsze jedną z ważniejszych rzeczy, jaką muszę wiedzieć przed podróżą Właściwie wiem dlaczego, mianowicie: pozwala mi to zaoszczędzić czas na próbie rozwikłania zagadek dotyczących siatek komunikacyjnych, po drugie zwykle oszczędzam pieniądze, bo bilet kupuję z głową to znczy kupuje taki któy jest idealny, nie uznaję zasady (później się pomyśli), dlatego, że dojeżdżam do celu w najkrótszy z możliwych sposobów oraz dlatego, że nie lubię czuć frustracji stojąc w danym miejscu i nie wiedząc co począć.

Jak już gdzieś pisałam, według mnie Portugalia bije na głowy wiele innych, państ i stolic oraz większych miast gdzie funkcjonuje metro i póki co zdania nie zmienię. Zanim powiem słów kilka o rodzajach bilety, warto w ogóle wiedzieć co jest do naszej dyspozycji, czyli na co się składa transport w Lizbonie, bo można być zaskoczonym (ja byłam).

Transport publiczny w stolicy Portugalii (Lizbona):

1. Metro
2. Autobusy,
3. Tramwaje,
4. Promy,
5. Pociągi podmiejskie.
   

Metro - najpopularniejszy, najszybszy i najbardziej rozbudowany środek transportu w Lizbonie. Stacje metra otwierane są wraz z pierwszym kursem metra, czyli o godzinie 6:30 rano a bezwzględnie zamykane o 1:00 w nocy. Z ciekawostek zwykle można wsiąść do cztero lub sześcio-wagonowego metra, w którym jest 38 miejsc siedzących i 127 stojących, próbowałam to sobie wyobrazic, jadąc metrem, ale według mnie liczba osób stojących jest nadto na wyrost. Ogólnie należy przyznać, że Lizbońskie metro i stacje należą do zadbanych a jeśli chodzi o bezpieczeństo to nie jest źle, aczkolwiek jak wszędzie gdzie jest tłum ludzi należy uważać na kieszonkowców.

W taki sposób przedstawia się mapka metra w Lizbonie.

Zanim omówię jakie mamy linie( chociaż to rzuca się w oczy) to w lewym górym roku mamy charakterystyczny czerwony znaczek z literką M. W ten o to sposób łatwo zidentyfikować w mieście gdzie są stacje metra (chyba każde miasto ma jakąś swoją literkę lub symbol, bo przychodzą mi na myśl charakterystyczny znak z Londynu i litera U w Berlinie). Również na mapkach można znaleźć ten znaczek z literą M, co jest bardzo pomocne podczas planowania wycieczek.

Jak widać na mapce w Lizbonie są cztery linie (o dziwo mniej niż w Porto, ale długością je przebijają, bo odnoszą się tylko do miasta). Ale jest mniej stacji, na któych linie się przecinają. W Lizbonie nie ma stacji, na której spotykaja się wszystkie lkinie, co nie było takie rzadkie w Porto, tu czasami jesteśmy zmuszeni skorzystać z trzech różnych linii. Mamy do dyspozycji:

• Linha Vermelha, czyli linia czerwona lub linia Oriente - kursuje między Aeroporto a São Sebastião - prawdopodobnie będzie to pierwsza linia, z której skorzystamy, troche kolory są przekłamane, ale to linia czerwona a nie różowa.
• Linha Azul, czyli linia niebieska lub zwana linia mew - kursuje między Santa Apolonia gdzie możemy ujrzeć Panteon Narodowy aż do Reboleira
• Linha Amarela, czyli linia żółta, linia słonecznika - kursuje między stacjami Odivelas do stacji Rato
• Linha Verde, zielona linia lub też linia karaweli - kursuje między Cais do Sodre a stacją  Telheiras, skorzystamy z niej chcąc pojechac na przykłąd do Sintry.

Ważne oczywiście jest też w jaki sposób metro kursuje a właściwie co ile, w godzinach szczytu kursuje co kilka minut, wieczorami ten czas się wydłuża do ponad 10 minut, w zależności od linii. Wszystkie informacje dotyczące co ile minut metro odjeżdża znajduja się na stacjach metro oczywiście różnią się one w zależności od dnia i godziny, pomocne są też elektorniczne wyświetlacze, które nam wskazuja za ile minut przyjedzie kolejne metro.

Z rzeczy, które dla mnie okazały się istotne to fakt, że w metrze można przewieźć dowolna ilość bagaży, co już jest uregulowane jeśli chodzi o przewóz bagaży autobusem czy tramwajem. To na co zwrócił uwagę mój kolega to fakt, że jeżeli lubimy wycieczki rowerowe, ale jednak jesteśmy już zmęczeni to musimy pamiętać, że rower można transportować metrem w dni powszednie po godzinie 20:30 ale na szczęście całą dobę w trakcie weekendu.

Autobusy pisałam juz o tym w części poświęconej podstawowym informacjom związanym z Lizboną, ale powtórzenie zawsze się przyda. Autobusy zaraz po metrze są kolejnym brdzo popularnym sposobem poruszania się po Lizbonie i okolicach. Firmą transportowo-przewozową, która zajmuje się taborem autobusowym w Lizbonie jest Carris, chociaż obecnie jest pod włądaniem firmy Transportes de Lisboa. W skład taboru wchodzi kilkadziesiąt (!) linii autobusów dziennych i nocnych, co srawia, że właściwie autobusy docierają wszędzie (obsługuja nie tylko centrum, również oddalone dzielnice), tworząc w ten sposób idealne połączenie z metrem. Dzienne autobusy miejskie ruszają mniej więcej od około godziny 5:00 rano (i są punktualne) ostatnie kursy są mniej więcej koło północy. Jeśli chodzi o autobusy nocne to wszystkie zaczynają swoje trasy od Cais do Sodra. Niestety ich częstotliwość nie jest najlepsza, bo większość kursuje mniej więcej co godzinę. Autobusy nocne zaczynają się od 2XX (XX dowolne dwie cyfry). W Lizbonie pasażer wsiada pierwszymi drzwiami, po lewej stronie znajduje się elektroniczny czytnik, do którego należy przyłożyć nasz bilet, jeśli biletu nie posiadamy bezwględnie należy zakupić go u kierowcy.

Autobusy w Lizbonie są bardzo charakterystyczne, przede wszystkim przez rzucający się w oczy żółty kolor (londyńczycy mają swoje czerwone autobusy a w Lizbonie są żółciutkie) uwierz mi, nie da się ich pomylić z żadnymi innymi. Może to głupie ale przez kolor widac je z daleka przez co czasami można podbiec na przystanek i złapać autobus (pamiętaj, że w Lizbonie podobnie jak w Porto przystanki są na żądanie, trzeba machnąć/skinąć/ wyciągnąć rękę). Oprócz widocznego oznakowania w postaci koloru autobusu, mają też różne kolorki, które przyporządkowane są okreslonym zonom. Na plus dla lizbońskich autobusów jest fakt, że coraz większa z nich część posiada darmowy internet. I jeszcze jedna istotna rzecz, przynajmniej w okresie letnim, autobusy są klimatyzowane.

http://www.carris.pt/pt/autocarros-carris/

Na wyświetlaczu u góry jest zwykle pokazany numer autobusu ora kierunek stacji końcowej. Podobnie jak w przypadku metra również przystanki autobusowe są oznakowane w sposób prawidłowy. Zwykle przystanki są zadaszone, mają elektroniczny wyświetlacz podobnie jak na stacji metra informujący nas o tym, o której godzinie przyjedzie autobus, na który czekamy. Ponadto jeśli chcielibyśmy sprawdzić trase naszego autobusu albo nawet i innego to na większości przystanków są też mapy/ siatki autobusowe. Należy pamietać, że do autobusu nie możemy wejść z dużym bagażem, tylko i wyłącznie z bagażem podręcznym i niestety ale kierowcy bardzo zwracają na to uwagę. Zatem jeśli mamy możliwość radziłabym skorzystać z metra.

Tramwaje o tym, że w mieście są tramwaje wie prawdopodobnie każdy, kto się chociaż przez któtką chwilę zastanawiał nad podróżą do Lizbony. Lizbońskie tramwaje stanowią wizytówkę tego miejsca. A jak to jest z ioch praktycznością? W przeciwieństwie do opisanych powyżej środków transportu w Lizbonie kursuje tylko (albo aż) 5 linii tramwajowych. I na wstępie należy podkreślić, że pełnią one trochę inną funkcję niż w większości miejsc, które odwiedzamy, bo to jakby przeteleportować się w magiczny sposób w przeszłość. Napewno na plus jest fakt, że autobusy i tramwaje są w tej samej tonacji kolorystycznej, ogólnie uważam, że ujednolicenie i kolor żółty wpływa na to, że w jeszcze bardziej optymistyczny sposób zerkamy na Lizbonę. Ale tutaj jedna uwaga, na pięć wymienionych linii tramwajowych tylko cztery są koloru żółtego, linia numer 15 jest inna.

Co ciekawe mimo iż sieć metra rozrasta się ciągle to osób podróżujących tramwajami wcale nie ubywa, to nie tylko turyści żądni przejachania się tak popularnym środkiem transportu również mieszkańcy cęsto korzystają z linii tramwajowych. W Szczecinie mamy również linie tramwajową i pamiętaj jak dziś często komentarze dotyczące tego, że tramwaje są stare, że trzęsie, że trzeba nowości. Prawda jest taka, że w wielu miastach narzeka się na ogólną kondycję tramwajów, a to co jest przedmiotem tych negatywnych opinii w Lizbonie jest przedmiotem zachwytu (działania marketingowe i promocyjne mają ogromną siłę przebicia). Nie ma co ukrywać, tramwaje są stare, małe, trzęsie w nich jak na morzu przy 8 w skali beauforta, ale tłumy ustawiają się nma przystankach.

Poniżej przedstawiam linie tramwajową ja osobiście korzystałam z 12, 15 i oczywiście słynnego tramwaju 28:

• tramwaj numer 12, kierunek Praça da Figueira –São Tomé -  Martim Moniz – Praça da Figueira. Od poniedziałku do piątku od 08:00 do 20:45, w soboty i niedziele od 09:00 do 20:45.
• tramwaj numer 15: Praça da Figueira – Praça do Comércio – Cais do Sodre – Santos – Alcântara-Mar – Santo Amaro – Belém – Algés (Jardim) dla mnie ten tramwaj okazał sie najlepszy bo właściwie przystanek miałam pod samym hostelem i wysiadałam już przy Belem. Przez cały tydzień od 05:45 do 01:00 w nocy.
• tramwaj numer 18: Cemitério Ajuda - Santos – Praça da Figueira – Rua da Alfândega - Cais do Sodre. Od poniedziałku do piątku od 06:20 do 2:15, w soboty od 06:50 do 13:25 w niedziele nie kursuje.
• tramwaj numer 25: Rua da Alfândega - Estrela - Lapa - Santos - Conde Barão - Campo Ourique - Praça da Figueira. Od poniedziałku do piątku od 07:00 do 21:00 w weekendy nie kursuje.

Jak widac jeśli chodzi o linie tramwajowe to każda z nich ma zupełnie inny rozkład, na co radzę zwrócic uwage, żeby się nie okazało, że zaplanowaliśmy wycieczkę tramwajem a on w ten dzień nie kursuje. Zasady co do funkcjonowania tego środka transportu są dokładnie takie same jak w przypadku autobusów, z jedną różnicą, niektóe tramwaje wypchane są aż po brzegi.

• tramwaj numer 28: Martim Moniz - Estrela - São Bento - Rua da Conceição - São Tomé - Graça Campo Ourique. Od poniedziałku do piątku od 05:40 do 21:15, w soboty od 05:45 do 22:30 w niedziele 06:30 do 22:30

Pozwoliłam sobie ten tramwaj zostawić na koniec, przede wszystkim dlatego, że jest najbardziej pożądanym tramwajem w Lizbonie. Czym właściwie wyróżnia się linia tramwajowa 28? Przede wszyskim pozwala nam na zobaczenie wielu obiektów, widoków, które zdecydowanie zobaczone być powinny. No i nie ukrywajmy dostarcza wrażeń, szczególnie jak podjeżdża pod górkę i się człowiek zastanawia czy ta leciwa maszyna na bank jest w stanie temu sprostać. Albo jak wjeżdża w bardzo, ale to bardzo wąskie uliczki, nie radzę wyciągać selfie sticka bo zostanie stracony przez mury budynków. Z racji tego, że ta linia jest naprawdę bardzo popularna na większości przystanków czekają tabuny ludzi, szczególnie w godzinach popołudniowych, a przez to radzę trzymac wszystkie wartościowe rzeczy bardzo blisko. Jak wspomniałam na początku korzystając z tego tramwaju można znaleźć się w pobliżu wielu interesujących miejsc, na przykład:

1. Punkt widokowy Santa Luzia,
2. Zamek św. Jerzego,
3. Katedrę Sé,
4. Bazylikę Basilica da Estrela,
5. Punkt widokowy Portas do Sol,
6. Klasztor São Vicente de Fora,
7. Ulicę Rua Augusta (deptak)
8. Kościół św. Antoniego,
9. Punkt widokowy Nossa Senhora do Monte

Wymienione punkty nie są w kolejności stacji i przyznam, że nie pamiętam, na której co jest dokłądnie, ale gwarantuje że wysiadając na prawie każdej ze stacji tej linii możemy znaleźć się koło jakiejś atrakcji turystycznej.

http://tiny.pl/gjqxs

Promy to jedyna z możliwości transportu, z której nie było mi dane skorzystać, ale jeszcze wszystko przede mną. Promy są udogodnieniem dla osób, które mieszkają po przeciwnej stronie rzeki Tag, a którzy pracują i uczą się w Lizbonie. Oczywiście z promów też korzystaja turyści, jesli chcą zwiedzić miasteczka po drugiej stronie. Ze znanych mi połączeń można wziąć kurs rzeczny z:

• Belem  tutaj należy skorzystać z barek, które odpływają w kierunku Trafaria
• Cais do Sodre można tu skorzystac z promów, których kierunkiem jest Seixal oraz Cacilhas
• Na  Praca do Comercio, tutaj jest transport fo Montijo i Barreiro

Szczególnie z drugiego "portu" nie ma jakiegoś większego problemu złapać prom czy barke, ale tak jak napisałam jest to raczej sposób komunikacji dla osób mieszkajacych poza Lizboną w związku z czym widać duży spadek kursów promów w soboty, niedziele i dni świąteczne.

Pociągi podmiejskiew Lizbonie funkcjonują cztery linie pociągów i związane są z miejscem, do których nas zawożą mamy zatem (linie: Cascais, Sintra, Azambuja, Sado). Pociągi miejskie i podmiejskie to naprawde godna polecenia alternatywa jeśli chodzi o środek transportu po mieście (bo nie ma co ukrywać, to duża oszczędność czasu, szczególnie w godzinach szczytu, powiedzmy, że przyjechaliśmy na dworzec Oriente ale to nie ten (panika!) mamy wybór jechać dostępnymi środkami transportu, czyli złapać autobus i się przesiąść na metro albo wsiąść w pociąg, który w mniej niż 10 minut dowiezie nas na dworzec Santa Apolonia. szczególnie jeśli mamy czas na jednodniowe wycieczki. Ja korzystałam z dworca na stacjii Rossio, który zapewnił mi transport do Sintry, a wracałam z Cascais i wysiadałam na Cais do Sodre. Wybór w tym przypadku pociągu był strzałem w dziesiątkę

Dworzec Rosso, aby dostać się na peron trzeba wjechać ruchomymi schodami na pierwsze piętro.                    http://tiny.pl/gjqxz

W drugiej części napisze o biletach, tutaj dobra wiadomość, na większość z wymienionych przeze mnie środków transportu można użyć ten sam rodzaj biletu, to naprawde sprawia, że podróżowanie w Lizbonie jest proste i przyjemne.

Galeria zdjęć